Saratov davlat universiteti olimlari to’qilmagan material, smartfon yoki portativ skaner yordamida suvdagi fenollar konsentratsiyasini aniqlaydigan test tizimini ishlab chiqishdi.
ria.ru ma’lumotlariga ko’ra, bu fenollarni tez va tejamkor usulda aniqlash imkonini beradi. Fenollar, ayniqsa, sanoat chiqindilarida keng tarqalgan. Ular asab tizimining funksiyalarini ishdan chiqarish, ko’z va nafas yo’llarining shilliq pardalarini tirnash xususiyatiga ega, shuningdek, kimyoviy kuyishlarga olib kelishi mumkin bo’lgan odamlar uchun juda xavfli moddalardir.
Atmosferaga chiqarilgan fenollar suvda va tuproqda joylashadi, shuning uchun ularning tarkibi davlat qonunchiligi asosida qat’iy nazorat qilinadi. Bugungi kunda ularning tabiiy ob’yektlardagi konsentratsiyasi laboratoriyalarda aniqlanadi. Ko’p vaqt sarflanadigan va qimmat mazkur usul katta miqdordagi kimyoviy reagentlarni talab qiladi va namunani uzoq vaqt davomida tashish, saqlash va keyingi tahlillarni o’z ichiga oladi.
Saratov davlat universiteti olimlari poliamid-6 nanotolalari asosida portativ sinov tizimini ishlab chiqdi, bu yarim soat ichida dala sharoitida suvda fenollar konsentratsiyasini aniqlash imkonini beradi.
“Tizimimiz yordamida fenollar tarkibini aniqlashda signalni yozib olish uchun qo’shimcha asboblar talab qilinmaydi, faqat vizual baholash kifoya qiladi”, dedi analitik kimyo va kimyoviy ekologiya kafedrasi professori Sergey Doronin.
Uning so’zlariga ko’ra, test tizimidagi nanotolalardan tayyorlangan to’qilmagan material tarkibida fenollar bilan tanlab reaksiyaga kirishuvchi va ularning konsentratsiyasiga qarab rangini o’zgartiruvchi bo’yoqlar mavjud. Sorbentning rang intensivligini tayyorlangan shkala bilan oddiy taqqoslash usuli orqali oddiy ko’z bilan baholash imkoniyati mavjud. Buning uchun smartfon kamerasi yoki skanerdan foydalanish mumkin.
