Tanqidiy fikrlash
Bu narsalarni ifodalashga harakat qiladigan bilimlarni tashkil etish usulini tahlil qilish, tushunish va baholashga asoslangan aqliy jarayon. U yuqori amaliy fikr sifatida tasniflanadi, bu orqali bilim eng samarali va asosli xulosaga kelish uchun ishlatiladi.
Tanqidiy fikrlash shu tariqa fikrlarni konkret xulosalarga olib kelish uchun tahliliy baholaydi. Ushbu xulosalar shaxsning axloqi, qadriyatlari va shaxsiy prinsiplariga asoslanadi.
Shunday qilib, ushbu tafakkur turi orqali bilish qobiliyati shaxsning shaxsiy xususiyatlari bilan birlashadi. Demak, u nafaqat tafakkur tarzini, balki mavjudotni ham belgilaydi.
Induktiv fikrlash
Induktiv fikrlashga, qarama-qarshi fikrlash usulini belgilaydi. Shunday qilib, fikr yuritishning bu usuli general haqida tushuntirish izlash bilan tavsiflanadi. Keng ko’lamli xulosalar olish uchun o’ziga xos qism. Ularni o’xshash holatga aylantirish uchun uzoq vaziyatlarni qidiradi va shu bilan vaziyatlarni umumlashtiradi, ammo tekshirilmasdan.
Shu sababli induktiv fikrlashning maqsadi dalillarning ehtimolligini o’lchashga imkon beradigan dalillarni o’rganishdan, shuningdek kuchli induktiv dalillarni yaratish qoidalaridan iborat.
Deduktiv fikrlash
Fikrlashning bunday turi narsalarning sababi va kelib chiqishiga qaratilgan. Bu xulosalar va mumkin bo’lgan yechimlarni keltirib chiqarish uchun muammo tomonlarini batafsil tahlil qilishni talab qiladi. Bu kundalik ravishda keng qo’llaniladigan fikrlash jarayoni.
Odamlar xulosa chiqarish uchun kundalik narsalarni va vaziyatlarni tahlil qilishadi. Masalan, agar kimdir uyga kelib, sherigi yo’qligini ko’rsa, bu ularning biron joyga ketganligini keltirib chiqarishi mumkin. O’sha paytda, odam kalitlari yoki sherigining ko’ylagi odatda ularni ushlab turadigan joylarda ekanligini ko’rish uchun borishi mumkin.
Agar siz ushbu elementlarning yetishmayotganligini tushunsangiz, deduktiv fikrlash orqali ushbu xulosani chiqargan holda, u yo’qoldi deb o’ylash uchun ko’proq dalillarga ega bo’lasiz.
Xusanova Hurriyat
