1. Chiyabo’ri oddiy itdan sal kichikroq hajmga ega. Uzunligi dumini qo’shmaganda, 80 santimetr, vazni 7-12 kilogramm atrofida bo’ladi.
2. Chiyabo’ri asosan Afrika, Yevropa va Osiyoda yashaydi.
3. Chiyabo’rilar o’rtacha 10-12 yil umr ko’radi. Basharti o’ldirilsa, bundan ham kam umr ko’rishga mahkum.
4. Chiyabo’rilar asosan to’da-to’da bo’lib yashashni ma’qul ko’radi. To’da 10-30 ta chiyabo’ridan iborat bo’ladi.
5. Chiyabo’rining oyoqlari baquvvat va shu narsa tez hamda uzoq masofaga to’xtamasdan yugurish imkonini beradi.
6. U hajmi o’zidan uch-to’rt hissa katta hayvonlarni ham tutib o’ljaga aylantira oladi. Ov paytida to’dadagilar albatta bir-birini qo’llab-quvvatlagan holda harakatlar sodir etadi.
7. Bir-biri bilan hurish, uvillash orqali tillashadi.
8. Chiyabo’ri qorni ochsa, sabzavot va ko’katlar, mevalar bilan ham oziqlanishga moslashgan.
9. Bolalagan urg’ochi chiyabo’ri bolalarini tashqi xavfdan himoyalash maqsadida har ikki haftada inini yangilaydi.
10. Chiyabo’rining yoshi ulg’aygan bolalari jajji uka va singillarini parvarishlashda onasiga yaqindan yordam beradi.
11. Chiyabo’rini qo’lga o’rgatish juda oson. Uning o’zi ham odamlar yashaydigan joyga yaqin yerda umr kechirishni ma’qul ko’radi. Qadimda chiyabo’rilardan uylarni qo’riqlashda unumli foydalanishgan.
12. Chiyabo’rilar to’dasi bilan bir nechta odamni ko’rib qolsa ham hujumga o’tmaydi. Faqat yolg’iz odamgagina tashlanishadi.
13. Rossiyadagi «Aeroflot» kompaniyasi yo’lovchilarning sumkasida portlovchi modda bor-yo’qligini aniqlashda itlardan emas, chiyabo’ridan foydalanadi.
14. Chiyabo’rining ayrim turlari zaharli ilonlarni ham sira tap tortmay yeb tashlaydi.
Olimjon HAYIT tayyorladi
