Eynshteyn 300 dan ortiq ilmiy ishlarning muallifi bo’lgan, 150 ta kitob va maqolalar yozgan, 20 ga yaqin yetakchi universitetlarning, shu jumladan SSSR Fanlar akademiyasining faxriy doktori bo’lgan.
1952 yilda Albert Eynshteynga Isroil prezidentligi taklif qilindi. Ammo u rad etdi. Eynshteyn bu qarorini odamlar bilan ishlash tajribasi va qobiliyatining yetishmasligi bilan izohladi. Albert Eynshteyn Isroilni qo’llab-quvvatladi, olim har doim barcha ezilgan xalqlarning huquqlarini himoya qilib kelgan.
Birinch ixotini Mileva Marich edi, u boshqa ayollardan erini qattiq rashk qilar edi, ammo bu Eynshteynni to’xtata olmadi. Unga parallel ravishda, u kelajakdagi ikkinchi xotini bilan uchrashishni boshladi. Ikkinchi hayot sherigi uning amakivachchasi Elza Lowenthal edi. U kattaroq edi va ilgari allaqachon turmush qurgandi.
1955 yil 17-aprelda Eynshteyn ichki qon ketishiga olib kelishi mumkin bo’lgan qorin aorta anevrizmasiga duch keldi. Unga operatsiya qilish taklif qilindi, ammo Eynshteyn sun’iy ravishda umrini uzaytirishdan bosh tortdi. Vaqti kelganda, u chiroyli va tabiiy ravishda ketishni xohladi. Ertasi kuni u vafot etdi.
Albert Eynshteynning miyasi va ko'zlari
Vafotidan 7soat o’tgach doktor Tomas Stolts Xarvi Albert Eynshteynning miyasini olib tashladi. Tomas Stolz, qarindoshlarining rad javobiga qaramay, miyani o’zida saqlab qoldi. Keyin u ishini yo’qotdi va tadqiqot uchun miya bo’laklarni olimlarga yubordi. U takliflarga qaramay miyani sotmadi, balki bo’lakning ayrim qismlarini olimlarga sovg’a qildi. Bundan tashqari, Eynshteynning oftalmologi Genri Abrams yashirincha uning ko’zini kesib tashlagan. Bu esa faqat 1993 yilda ma’lum bo’ldi. Ular shu kungacha Nyu-Yorkda seyfda saqlanmoqda.
Eynshteynning taniqli nisbiylik nazariyasi bo’yicha ishi unga Nobel mukofotini bermadi. Albert Eynshteynning Nobel mukofoti haqidagi voqea Leonardo Di Kaprioning Oskar bilan bo’lgan voqeasini eslatadi. Eynshteyn fizika bo’yicha Nobel mukofotiga ko’p marta, deyarli har yili nomzod bo’lgan. Ammo uning g’oyalari juda inqilobiy edi va mukofot a’zolari shubhalanishdi. Ammo diplomatik harakat topildi. 1921 yilda mukofot Eynshteynga fotoeffekt nazariyasi uchun, shuningdek «nazariy fizika sohasidagi boshqa ishlari uchun» berildi. Sovrindan tushgan barcha pul, u va’da qilganidek, birinchi xotini va bolalarga tushdi.
Eynshteynning asosiy ishtiyoqi ilm emas edi. U o’z hayotini musiqasiz tasavvur qila olmasdi. U musiqa va skripkadan juda zavqlanardi. Albert Eynshteyn har doim skripka bilan sayohat qilgan.
