Betakror sohillar, zaytun dalalari bilan o’ralgan ko’hna shaharlar hamda zaytun moyi mo»jizasini qadrlaydigan tengsiz oshxona… Turkiyaning “Baxt sohili” sifatida tanilgan Turk Egey – turli xil sayyohlik xizmatlari, hayajonli dengiz sayohatlari, shuningdek, lazzatli mahalliy taomlarni xush ko’ruvchilar uchun eng sevimli dam olish maskanidir. Qadim tarixning eng qudratli imperatorlari ushbu tarixiy Egey savdo yo’llari bo’ylab shaharlar qurgan bo’lib, asrlarning diqqatga sazovor o’zgarishlari aynan ushbu hududda sodir bo’lgan. Keling, mintaqaning sirli o’tmishini ko’rib chiqaylik.
Troyaga sayohat
Chanoqqal’aning Tevfikie qishlog’ida joylashgan Troya, dunyoning eng muhim qadimiy shaharlaridan biri bo’lib, Egeyning eng qiziqarli manzillaridan biri sanaladi. To’qqiz arxeologik qatlamga hamda 3000 yillik uzluksiz tarixga ega qadimiy Troya shahri 1998 yilda YuNESKOning Jahon madaniy merosi ro’yxatiga kiritilgan. Yevropaning eng nufuzli muzey mukofotlari bilan taqdirlangan taniqli Troya muzeyida mintaqadagi qazishmalardan topilgan osori-atiqalar to’plami mavjud. Shimoliy Egeyda o’zining kashf qilinishini kutayotgan yana bir xazinasi bu Assosning eng baland nuqtasida qurilgan Afina ibodatxonasidir. Assosning eng mashhur aholisi orasida o’zining mashhur falsafa maktabiga asos solgan Aristotel kiradi.
Izmir xazinalari
Egeyning qadimiy shaharlariga oid har qanday muhokama, har yili minglab mahalliy va chet ellik sayyohlarni o’ziga tortadigan Qadimgi Efes shahrini o’z ichiga oladi. 2015 yildan beri YuNESKOning Jahon merosi ro’yxatidan o’rin olgan va o’z davrining eng yirik port shaharlaridan biri bo’lgan Efes, Rim davrlarida rivojlangan. Selsus kutubxonasi, Turkiyaning 30 000 dan ortiq tashrif buyuruvchilar sig’imiga ega eng katta kutubxonasi; qadimiy teatr; Mazaeus va Mitridatlar darvozasi; Hadrian ibodatxonasi; Qadimgi dunyoning yetti mo»jizasidan biri bo’lgan Artemida ibodatxonasi va Rim oilalarining qanchalik boy yashaganligini isbotlovchi «teras uylar» Efesning ko’zga ko’ringan asarlaridandir. Efesda bo’lganingizda, Maryam ona uyi, Avliyo Ioann qabri va “Etti uxlayotganlar g’ori”ga tashrif buyurishingiz mumkin.
Izmirda joylashgan Bergama, YuNESKOning Jahon merosi ro’yxatiga kiritilgan yana bir qadimiy shahardir. Ellinizm, Rim va Vizantiya davrlarida muhim markaz bo’lgan Bergama, «Revale» kitobida tilga olingan yetti muhim cherkovdan biriga mezbonlik qilgan. Bergamada saqlanib qolgan inshootlar orasida Afina ibodatxonasi, Trayaneum va Pergamon kutubxonasi bor. Yuqori Akropoldan zamonaviy Bergama shahrigacha piyoda yurish tog’ yonbag’ridan butun shaharning panoramik manzaralarini taqdim etadi. Bugungi kunda “Kizil Bazilik” nomi bilan tanilgan Serapis ibodatxonasi Bergamaning yana bir diqqatga sazovor manzilidir.
Egey dengizi sohilidagi mashhur qadimiy shaharlardan tashqari, mintaqaning ichki qismida ko’plab tarixiy aholi punktlari mavjud. Bu shaharlar YuNESKOning Butunjahon merosi taxminiy ro’yxatiga kiritilgan Kutahyadagi Aizanoi qadimiy shahri va Denizlidagi Sardis shahrini o’z ichiga oladi. Denizlidagi yana bir diqqatga sazovor yodgorlik 1988 yilda Pamukkale travertenlari bilan birga madaniy va tabiiy meros sifatida YuNESKOning Jahon merosi ro’yxatiga kiritilgan qadimiy Hierapolis shahridir. Burdurda, Aydga boradigan yo’lda siz YuNESKO ro’yxatiga kiritilgan Afroditsias va betakror Sagalassos qadimiy shahrini ko’rishingiz mumkin.
Mug’la – Egey dengizi tugashi va O’rta Yer dengizi boshlanishida joylashgan hududdir. Ushbu go’zal shaharda yuzlab tarixiy manzillar bilan sakkiz ming yil orqaga sayohat qilishingiz mumkin. Mug’la Kaunos, Knidos va Tlos kabi ko’plab qadimiy shaharlarga mezbondir. Ushbu mashhur yo’lda siz bir-biriga tutashgan va YuNESKOning Jahon merosi ro’yxatiga kiritilgan ikkita qadimiy shahar Ksantos va Letunga tashrif buyurishingiz mumkin. Likiyaning qadimiy poytaxti Ksantosda, qadimgi davrlarga oid Likiya qabri yodgorliklarini uchratishingiz mumkin. Mug’laning sokin shaharchasi bo’lmish Datchaga ketayotib, Egey va O’rta yer dengizining tutashgan nuqtasida joylashgan qadimiy Knidos shahrini kashf etishingiz mumkin.
