Ozarbayjon Respublikasi Kavkazortining janubi-sharqiy qismidan o’rin olgan hudud bo’lib, mamlakatni odatda «Kavkaz marvaridi», «Alanga o’lkasi» deb ham ataydilar. Bu yerdagi sharqona kolorit shiddatli rivojlanish jarayonining soyasi ostida qolib ketmagan. Ozarbayjon – o’ziga xos tabiat, takrorlanmas madaniyat, ko’p asrlik tarix, ajoyib an’ana va odatlar, betakror taomlar, mexmondo’stlik va samimiylik sifatlariga ega bo’lgan betakror diyor.
Mamlakat Kaspiy dengizining qirg’og’ida joylashgan. Respublika aholisi 9,8 million kishini tashkil qiladi. Boku – mamlakatning poytaxti bo’libgina qolmay, uning eng yirik shahri hamdir. Odamlar orasida rus tili keng tarqalgan, yoshlarning aksariyat qismi ingliz tilida ham osonlikcha muloqot qila oladi. Ozarbayjon Respublikasi Eron, Turkiya, Rossiya, Gruziya hamda Armaniston bilan chegaradosh. Sharqiy tomondan esa uni Kaspiy dengizi o’rab turadi.
Qadimda Buyuk Ipak Yo’lining muhim nuqtalaridan biri bo’lgan mamlakat ko’plab millatlar va sivilizatsiyalarni o’z bag’rida saqlagan betakror hudud edi. U hamisha o’lka odamlari, olimlar, shoirlar, sayohatchilar, tarixchilar, bir so’z bilan aytganda daholari ila dong taratib kelgan. Ushbu hudud haqidagi qadimgi qaydlarni Gerodot, Strabon, Klavdiy Ptolomey asarlarida uchratish mumkin.
O’lkada 7500 dan ortiq tabiiy, arxeologik va tarixiy yodgorliklar mavjud. Ko’pchilikka ma’lumu mashhur bo’lgan «Qiz minorasi» ham aynan Ozarbayjon hududida joylashgan.
O’lkaning «Alanga yurti» deya nom olishiga sabab qadimda bu yerda ibtidoiy otashparastlar istiqomat qilgani bilan bog’liq.
Flame Towers
Bu zamonaviy arxitektura kompleksi bo’lib, uni yangi va rivojlanayotgan Ozarbayjonning timsoli sifatida yaxshi bilishadi. Inshoot o’zida olov ko’rinishidagi ulkan shishali binolarni aks ettirgan. Tun paytida bino yuzasida turli chiroqlar nuri jilolana boshlaydi va binolarni olov ko’rinishiga keltiradi. Ushbu binoning rangdor nurlarini Bokuning istalgan burchagidan turib kuzatish mumkin.
Qiz minorasi
«Icheri Shexer» qa’lasi tarkibidan o’rin olgan qadimgi va sirli bino Boku shahrining timsollaridan biri sanaladi. Inshoot, shu bilan birga Ozarbayjon arxitekturasining o’ziga xos timsoli hamdir. Aytishlaricha, bir zamonlar bu yer zardushtiylar ibodatxonasi bo’lgan ekan.
«Icheri shexer» hududi
«Icheri shexer» Bokuning eng qadimiy turarjoy kvartali sanaladi. Hudud bugunga qadar yaxshi holatda saqlangan tarixiy devorlar bilan qurshalgan. Ma’lumotlarga ko’ra, bu yerda odamlar bronza davridan beri istiqomat qilishadi. Ayni paytda bundan yuz, hattoki ming yillar avval qurilgan uylarda ham odamlarni ko’rish mumkin. Bu yerning tosh ko’chalarida vaqt xuddi to’xtab qolgandek tuyuladi.
Shirvonshohlar saroyi
Mazkur saroy XV asrda bunyod etilgan. Bu yerda Shirvonning hukmdorlari istiqomat qilganlar. Bino qizil, tillarang va jigarrang tusda nur taratadi. Bundan tashqari hududda shohlar maqbarasi, saroy masjidi, Devonxona hovlisi, Sayyid Yaxyo Bokuviy maqbarasi ham bor.
Sheki karvonsaroyi
Mazkur karvonsaroy bir zamonlar Buyuk Ipak Yo’li hududida joylashgan. Savdogarlar, ish beruvchilar, sayohatchilar, olimlar o’z safarlari paytida mana shu yerda to’xtab hordiq chiqarishgan va safarning keyingi qismi uchun kuch yig’ib olishgan. Ayni paytda karvonsaroy ichida mehmonxona faoliyat olib boradi, binoning yana bir qismi esa muzey sifatida ishlatilmoqda. Karvonsaroy devorlari chidamli va qalin toshdan tiklangan, arkali darvozalar keskin holatlarda qattiq yopilgan va bino ichidagi odamlarning xavfsizligini ta’minlagan.
Qiziqarli faktlar
1. Ozarbayjonning pul birligi bo’lmish manat dizayni ustida yevro dizaynini yaratgan ijodkor ish olib borgan. Shu sababli ham ushbu ikki valyuta bir-biriga o’xshab ketadi.
2. Mamlakatning 50% hududi tog’lar bilan qoplangan.
3. Geografik jihatdan mamlakatning ayrim hududlari Sharqiy Yevropaga tegishlidir.
4. Ozarbayjonda o’sadigan 240 hil o’simlik turini dunyoning boshqa hech bir burchagida uchrata olmaysiz.
5. Ozarbayjon hududida 350 ta loyli vulqonlar joylashgan.
6. Mamlakat aholisining yarmidan ko’pi Boku shahrida yashaydi.
7. Ozarbayjonning 99% aholisi Islom diniga e’tiqod qiladi.
8. Mamlakatda palovni 50 hil ko’rinishda tayyorlash usullari mavjud.
9. Sobiq sovet ittifoqidagi birinchi sirk Ozarbayjonda ochilgan.
10. Boku shahrida 77 nafar millat vakillari hayot kechirishadi.
