Turkiyaning eng katta tog’i bo’lgan Ag’ri (Ararat) tog’i geologik joylashuvi va “Buyuk To’fon”dan keyin Nuh (A.S.) kemasiga mezbonlik qilgani uchun afsonaviy tog’dir. Muqaddas kitoblarda ham tilga olingan Ag’ri tog’ining turli tillarda ko’plab nomlari bor: Ararat, Ko’h-i Nuh, Jebel ul Xaris.
Turkiyaning eng baland cho’qqisi bo’lmish Ag’ri tog’i (5137 metr) so’ngan vulqondir. Sharqiy Anato’liyaning Volkan tizmasi qatorida ko’tarilgan bu tog’ Turkiya, Eron va Armanistonning chegara chorrahasida joylashgan. Shimolda Ig’dir tekisligi (840 m), janubda Do’g’ubeyazit tekisligi (1640 m) va janubi-sharqda, so’ngan vulqonli tog’ – Kichik Ag’ri tog’i (3896 metr) bo’lib, Serdar Bulag’i platosi, Katta va Kichik Ag’ri vulqon tog’lari orasida joylashgan. Ikkita so’ngan vulqon tog’larini bog’laydigan bu lava platosi 2600 metr balandlikda joylashgan.
Ishoq posho saroyi, Eski Boyazid masjidi va Nuh to’foni afsonasi, Nuhning kemasi, shuningdek Yashar Kamol romaniga mavzu bo’lgan “Ag’ri tog’i afsonasi” kabi diqqatga sazovor joylari bilan ajralib turadigan Ag’ri tog’i Sharqiy Anato’liya mintaqasida va Turkiyada ko’rishga arziydigan joylardan biridir. Shaharning madaniy va tabiiy go’zalliklarini yaqindan ko’rish, Turkiyaning eng baland tog’i bo’lgan Ag’ri tog’i manzarasida shaharning mahalliy taomlaridan tatib ko’rish uchun bir kun albatta ushbu turistik manzilga tashrif buyurishingiz kerak. Ta’tilingizni o’tkazadigan kunlarda sizga yig’ilib qolgan charchog’ingizni ketkazadigan qulay joy kerak bo’ladi. Buning uchun sayohatingizni rejalashtirayotganda Ag’rining muhtasham mehmonxonalaridan birini tanlab, qoladigan joyingizni belgilab olishni unutmang!
Turizm nuqtai nazaridan Ag’ri tog’i haqida ma’lumot
So’ngan vulqon tog’i bo’lgan Ag’ri tog’i turizm nuqtai nazaridan har yili ko’plab sayyohlarni o’ziga jalb qiladi. Ayniqsa, yoz va qish faslida o’zining erimaydigan qori va muzlari bilan alpinizm, kemping va tabiatda sayr qilish uchun ixlosmandlarini hayratda qoldiradi. 1990-yilda ko’tarilishi taqiqlangan Ag’ri tog’iga 1998-yilda yana ko’tarilishga ruxsat berildi. Har yili yozda Ag’ri tog’i etagida kemping lagerlari tashkil etiladi va alpinistlarning toqqa chiqishlari bu yerda ajoyib muhit yaratadi. Sayyohlar bu yerda gidlar himoyasi va nazorati ostida toqqa chiqish va tabiatda sayr qilishlari mumkin. Toqqa chiqish uchun eng mos mavsum yoz bo’lsa-da, asosan iyul va avgust oylari tanlanadi.
Bundan tashqari, Ag’ri tog’iga sayohat qilib, alpinizm bilan shug’ullanmoqchi bo’lsangiz, ushbu turistik faoliyat davomida tirmanish va lager tashkil etishingiz uchun quyidagi materiallar kerak bo’ladi:
Alpinizm uchun mo’ljallangan arqon
Kramponlar
Teri qo’lqoplar, etiklar va issiq kiyimlar
Xavfsizlik kamari va dubulg’a
Qor ko’zoynaklari va qor belkuraklari
Qo’l isitish o’choqlari
Birinchi yordam to’plami
Xarita, kompas va chiroq
Ko’chkidan qutqarish va qidiruv qurilmasi
Qop-ko’rpa
Ryukzak
Ag’ri tog’i haqida qiziqarli faktlar
Balandligi 5137 metr bo’lgan Turkiyadagi eng baland tog’dir.
Uning ikkita cho’qqisi bor – Otaturk va Ino’nu.
Oxirgi vulqon otishini 1840-yilda amalga oshirgan Ag’ri tog’i so’ngan vulqon tog’idir.
Muqaddas kitoblarda Ararat, Ko’h-i Nuh, Jebel-ul Xaris kabi turli nomlar bilan zikr etilgan.
Ag’ri tog’ida taxminan 3600 metr balandlikda Kup ko’li bor.
Ag’ri tog’ida har to’rt faslda qor va muz bor.
Ag’ri tog’iga uch xil yo’l – janub, g’arb va sharqiy yo’llar orqali chiqish mumkin.
Italiyalik sayohatchi Marko Polo Ag’ri tog’ini hech qachon chiqib bo’lmaydigan tog’ deb atagan.
Ag’ri tog’iga birinchi bo’lib 1829-yilda professor Frederik fon Parat ko’tarilgan.
Afsonaga ko’ra, Nuhning kemasi to’fonda “Ararat tog’ining ustida o’tirgan” deb ishoniladi.
Ag’ri tog’iga ko’tarilish va undan tushish taxminan 3-4 kun davom etishi mumkin.
